TIĞLA YILDIZ ÖRME - TIĞ TERİMLERİ

HASTAYIM...
HASTAYIM...
BİR HAFTADIR HASTAYIM...!

Yaaaaaa uyduruk bir nezle nasıl bir haftada geçmez yaaaaaaaaaa, anlamış değilim! Bazen sinir oluyorum kendime, millet nezle olur 2 tylolhot içer, biraz dinlenir, iyileşir...

Tam bir haftadır evdeyim. İlaç içmekten nefret eden ben burun spreyi, c vitamini, pastil, theraflu, öksürük şurubu, naneli şeker, ıhlamur ve kuşburnu çayları, onlarca limon ve portakal tükettim, hayatımda içmediğim kadar ilaç aldım...

Ama yok! Hala hasta, hala burnum akar, hala geceleri öksürük krizleri, hala gözlerim kırmızı... dolanıyorum ortalarda. Antibiyotik kullanmadım çünkü ateş ya da halsizlik halleri yok (Allahtan yok). Zaten pek öyle antibiyotik adamı da değilim, nedense oldum olası hiç kullanmayı sevmedim. Ama bu kadar da olmaz ki yaaaaaaaaaa, bana da yazık. Yaşar'a gittim, sevindim, valla sevincim bir haftadır kursağımda, inmedi aşağıya...

Bunca sene direndim olmadım ama seneye mevsimi gelince ilk grip aşısını ben olacağım, haberiniz olsun. Hatta bir değil iki tane olacağım! Görsün bakalım grip-nezle-soğukalgınlığı üçlemesi, onlar mı yaman ben mi!
Bir insanın burnu ne kadar akar ki? Ya sonu yok mudur bunun? Bitmez mi hiç? Akmadığı zamanlarda da resmen beton dökülmüş gibi tıkanır mı hiç? Cevap veriyorum: Her ikisi için de evet!

Yok anacım, ben anladım ki marifet hasta olmamak. Olduktan sonra (en azından kendi adıma söylüyorum) ne yaparsan boş! Babamın bir sözü var, pek sever söylemeyi, ilaç alırsan bir hafta, almazsan 7 gün diye. Benimkisi ayyyyyyynen o misal. Yalnız tek fark gün sayısında olacak, çünkü bir hafta oldu ama pek bir iyileşme yok bende :(

Uzuuuuuunca bir süredir aklımdaydı bugün yapacağım şey. Ha bugün ha haftaya derken aylar oldu. E madem hastayım, e madem yataktan çıkamıyorum haliyle de yeni birşey yapamıyorum, o zaman ben de aklımdakini yapayım dedim; o da şudur kiiiiiiiii yabancı tığ terimlerinin Türkçe karşılıklarını oluşturmak ve sizin yabancı sitelerde gördüğünüz tarifleri yapabilmenize az da olsa yardımcı olmak...

Daha önce bahsetmiştim belki hatırlarsınız, tığla örebildiğim herşeyi yabancı dil bilmenin de yardımıyla, yabancı sitelerden ve (iyi ki varsın) youtube'dan öğrendim diye...

Şimdikilerden bahsetmiyorum ama birkaç yıl öncesine kadar internette gördüğüm Türkçe sitelerin büyük bir çoğunluğu hep yabancı sitelerden kopyala-yapıştır şeklinde alıntılarla doluydu ya da tarifler bilmeyenden daha çok bilenlere yönelikti. Hatta diyebilirim ki bazı sitelerin tarif vermekten, açıklamaktan sanki ödleri kopuyordu, "aman birileri bizden birşey öğrenir, yapmaya kalkar, aman aman". Ciddiyim ve hiç abartmıyorum. İnanın öyleydi...

Başlarda biraz zor olsa da sonunda öğrenebildim tığla birşeyler yapmaya, tarifleri ve şemaları okumaya. Hala da bir örneğin tarifini arayacaksam eğer ilk başvurum yabancı siteler oluyor... Türkçe sitelerde örgü-şiş daha ağırlıklı nedense...

İngilizce terimlerin karşılığını vereceğim birazdan. Emin olun ki üç beş terimin ne olduğunu bilirseniz eğer Türkçe olmayan sitelerde gördüğünüz şeyleri de birkaç denemeden sonra kolaylıkla yapabilir hale geleceksiniz... Sakın pes etmeyin, LÜTFEN deneyin!

Buraya kendi aklıma gelenleri yazacağım. Olur da sizin tariflerde karşılaştığınız ve Türkçe'sini bilemediğiniz şeyler olur ise seve seve onları da eklerim...

De haydin o zaman, başlayalım!!!

Önce en temel olanlar...

Bunlar da karşılaşmanız kuvvetle muhtemel diğer terimlerden bazıları...

Şimdi hemen öyle yüzünüzü buruşturmayın bunlar da ne falan diye... Ben şimdi bunların herbirini size öyle bir açıklamaya çalışacağım ki istemeseniz bile anlayacaksınız!!! :)

Bir on dakikanızı ayırın, göreceksiniz efenim...

Bir de ilmeklerin sembolleri var tabiiiiiy ki... Asıl önemli olanlar bunlar... Diyagram (şema) olarak örnekler verildiğinde bu semboller kullanılıyor.

Yine en temel olanlarını veriyorum. Diğerlerini de, ilginizi çekerse eğer, ilerleyen günlerde aktarmaya çalışacağım...

Eeeeeee bu kadar anlatmışken bu stitch'lerin (ilmeklerin) nasıl yapıldığını anlatmadan olmaz değil mi?
Sırasıyla başlıyorum efenim...

Yarım Sık İğne
(Slip Stitch = Sl St = sl st)

Tığın bulunduğu ilmekten hemen sonra örnekte belirtilen (batmanız istenen) ilmeğe batılır. Tığın üzerine bir ilmek alınır/ tığın üzerine ip dolanır(yarn over) ve her iki ilmeğin içerisinden bir kerede çıkarılır.



Sık İğne
(Single Crochet = SC = sc)

Tığın bulunduğu ilmekten sonra gelen ve örnekte belirtilen ilmeğe batılır. Tığın üzerine bir ilmek alınır/ tığın üzerine ip dolanır ve geri çıkılır. Tığın üzerinde iki ilmek vardır. Tekrar tığın üzerine ip atılarak bu iki ilmek bir kerede çekilir.


Trabzan
(Half Double Crochet = HDC = hdc)

Tığın üzerinden ip geçirilir ve örnekte belirtilen ilmeğe batılır. Tığın üzerine bir ilmek alınır/ tığın üzerine ip dolanır ve geri çıkılır. Tığın üzerinde üç ilmek vardır. Tekrar tığın üzerine ip atılarak bu üç ilmek bir kerede çekilir.


2'li Trabzan
(Double Crochet = DC = dc)

Tığın üzerinden ip geçirilir ve örnekte belirtilen ilmeğe batılır. Tığın üzerine bir ilmek alınır ve aynı yerden geri çıkılır. Tığın üzerinde üç ilmek vardır. Tekrar tığın üzerine ip atılarak bu üç ilmekten önce iki tanesi çekilir.

Ardından tığın üzerinde kalan iki ilmek de tığın üzerine ip alınarak bir kerede çekilir.












3'lü Trabzan
(Treble Crochet = TR = tr)

Bu defa tığın üzerinden ip 2 kere dolanır. Ardından örnekte belirtilen ilmeğe batılır. Tığın  üzerine ip dolanır ve geri çıkılır. Tığın üzerinde dört ilmek vardır. Tekrar tığın üzerine ip atılarak bu dört ilmekten önce iki tanesi çekilir. Tığın üzerinde üç ilmek kalmıştır. Tığa bir ip dolanır ve bu üç ilmekten iki tanesi çekilir.

Son olarak tığın üzerine yine bir ip dolanır ve tığdaki iki ilmek de çekilerek üçlü trabzan tamamlanır.












4'li Trabzan
(Double Treble Crochet = DTR = dtr)

Bu defa tığın üzerinden ip 3 kere dolanır. Ardından örnekte belirtilen ilmeğe batılır. Tığın  üzerine ip dolanır ve geri çıkılır. Tığın üzerinde beş ilmek vardır. Tekrar tığın üzerine ip atılarak bu beş ilmekten önce iki tanesi çekilir. Tığın üzerinde dört ilmek kalmıştır. Tığa bir ip dolanır ve bu dört ilmekten iki tanesi çekilir. Ve üçlü trabzan ile aynı yolu izleyerek bitirilir.

piko
(Picot = P = p)

Efenim İngilizcesi Picot olan bu tekniğin Türkçe'sini bir türllü bulamadığım için kendimce Türkçeleştirdim ve okunuşunu isim olarak belirledim; Piko. Eğer bir adı adı varsa ve bildiren olursa çok sevinirim. Ne kadar çok geri bildirim gelirse yazdıklarım da o kadar sağlam olur ve bir sürü insan faidelenir. Neyse...

Piko için üç zincir çekiyorsunuz ve ilk zincirin hemen altındaki ilmekten (yani tığınızın olduğu ilmekten sonraki 3.ilmek) veya bir alt sıranın ilmeğinden batıp (bakınız yandaki resim) tığın üzerine bir ip alıyorsunuz ve yarım sık iğneyle (slip stitch) tamamlıyorsunuz.

Piko denildiğinde yaptığınız bu olmalı. Ama bazı modellerde (ki bu mutlaka belirtiliyor) üç zincir yerine 4 veya 5 tane zincir çekip tığınızın olduğu ilemketen sonraki 4. veya 5. ilmeğe batıp yarım sık iğne yapıyorsunuz. Ama dediğim gibi kaç zincir olacağı (eğer 3'ten fazla ise), nereye batacağınız mutlaka belirtiliyor.

Aslında anlatmak istediğim o kadar çok şey var ki, ama hepsini bir kerede açıklayıp aklınızı da pek karıştırmak istemiyorum. Hem.... "Hem ben hastayım bi kere taam mı!" Zaten evden çıkamıyorum... Bir de siz üzerime gelirseniz böyle olmaz ki canım!!!!

Neyse...

Birkaç birşey daha var demiştim, değil mi? Devam ediyorum öyleyse :)

Yabancı sitelerde gördüğünüz bir örneği yapmaya kalktığınızda bazen şöyle bir ifadeyle karşılaşabilirsiniz:
In this pattern UK (veya British veya Ennlish) terms (veya stitches) will be used.

ya da

In this pattern US (veya American) terms (veya stitches) will be used.

Ama açıkça belirtilmezse eğer kullanılan Amerikan terimleridir ki yaygın olan budur. Yukarıda şemalarıyla açıklamaya çalıştığım da budur. Brezilya, Arjantin menşeili sitelerde gördüğünüz o harika çalışmaların da tarif şemalarında kullanılan teknik de budur. Nedir bu ikisi arasındaki farklar derseniz eğer, bilmediğiniz birşey yok, sadece kastedilenler farklı hepsi bu.
Şöyle ki:

US TERMS                                         UK TERMS

Yani Amerikan terimlerinde single crochet (yani yarım sık iğne) ile ifade edilen şey İngiliz tariflerinde double crochet (yani trabzan) olarak adlandırılıyor.

Bu arada olur da benim burada (şimdilik az sayıda) vermiş olduğum sembollerin biraz farklılarını görürseniz şaşırmayın, hepsi aynı anlama geliyor.

Mesela aşağıdakilerin hepsi ikili trabzanı (double crochet) ifade etmekte...

Ve...... son bir nokta daha var belirtmek istediğim.

Diyelimki sıranın sonuna geldiniz ve bir üst sıraya geçeceksiniz. Bunun için çekeceğiniz zincir (ya da belirtilen diğer stitch) turning chain yani bir üst sıraya geçmek için çekilen zincir veya ilmek anlamına geliyor. Çoğu tarifte "2 chain as a turning chain" gibi bir ifadeyle karşılaşırsınız. Yani bir üst sıraya geçmek için iki zincir çekin anlamında.

Diyelim ki düz bir şey örüyorsunuz tığla, mesela elbezi. Bunu da ikili trabzan'la (double crochet) yapıyorsunuz. Bir üst sıraya çıkarken (aksi belirtilmemişse) çekmeniz gereken zincir sayısı 3'tür. Bunu sıranın sonuna geldiğinizde yaparsınız. Buna göre örgünüzde kullandığınız ilmek türüne göre çekmeniz gereken zincir sayıları şu şekildedir:

Bu sayfayı oluştururken anlamakta zorlandığım şeylerin başında (Türkçe anlatımlarda) "dolgu" denen şey oldu. Bakıyorum tariflere 12 dolgu yapın, zinciri birleştirin, halka yapın sonra içini dolguyla doldurun. Eeeeee? Peki! Tamam da bu dolgu ne yav????

Tekniği nedir, kaç zincirle olur? Hiçbir bilgi yok. Birkaç tablo belirlenmiş yabancı sitelerden alıntı, heryerde onlar dolanıyor. Ama açıklama yok denecek kadar az. Olanı da nedense ben anlamıyorum.

Neyse, araştırmalarım ve tahminlerim sonucunda kanaat getirdim ki dolgu denen şey tarifte belirtilen yeri trabzan, ikili trabzan ya da üçlü trabzanla örmekmiş... Yanılıyorsam düzeltin lütfen.

Eeeeeeeeeeeee artık bu kadar anlatımdan sonra basit bir örnekle bunu nişanlamak da lazım gelir, değil mi?
Hadi bakalım önden buyurun :)

Yapılacak örneği en kolayından seçmeye çalıştım...

Öncelikle yukarıdaki sağdaki şemayı inceleyin. Farkedeceksiniz ki az önce size vermiş olduğum semboller dışında farklı birşey yok. Örnekte kullanılan stitch'ler sadece aşağıdakiler:

Zincir

Yarım sık iğne


İkili trabzan




Üçlü trabzan



Bitiriş noktası


Bu da desenin İngilizce tarifi. Onu da veriyorum ki en azından terimlerin, kısaltmaların nasıl, ne şekilde kullanıldığına az da olsa aşina olun...

Hımmmmmmm...

şimdi farkettim ki burada size farklı gelebilecek olan kısım ikinci sırada yer alan 2 tr tog kısmı, yani 2 treble crochet together yani 2 tane 3'lü trabzan birlikte. Bu zaten bir anlamada "azaltmak/eksiltmek" ile aynı kapıya çıkıyor. Nasıl yapılacağını tarifinde anlatacağım efenim...

E hadin o zaman :))


4 zincir çekilir.

Yarım sık iğneyle birleştirilip halka yapılır.

Oluşan halka daha net görünsün diye içerisine kalem soktum :) Bu garip görüntü ondandır!

3 zincir çekilir.

Halkanın içerisine (halkanın ortasından batıp çıkarak) 14 tane 2'li trabzan yapılır.

Yarım sık iğne ile birleştirilir.

3 zincir çekilir.

İki tane 3'lü trabzan birlikte (eksiltme)

Tığın üzerine ip iki kere dolanır. İlmeğe batırılıp ip üzerinden dolandırılır ve yeniden çıkılır. Tığın üzerinde 4 ilmek var.
Tığa ip dolanır ve sondaki 2 ilmekten geçirilerek çıkılır. Tığın üzerinde 3 ilmek var.
Tığa ipi dolayın ve tığın üzerindeki 2 ilmeğin içinden birkez daha çıkın. Tığın üzerinde 2 ilmek var.
Tığın üzerine ip yeniden iki kere dolanır. Bir sonraki ilmekten batırılır, tığın üzerine ip alınır ve geri çıkılır. Tığın üzerinde 5 ilmek var.
Tığın üzerine ip alınır ve tığın üzerindeki iki ilmekten çıkılır.Tığın üzerinde 4 ilmek var.
Tığın üzerine ip alınır ve tığın üzerindeki iki ilmekten çıkılır.Tığın üzerinde 3 ilmek var.
Son olarak tığa ip dolayın ve tığın üzerindeki üç ilmeğin içerisinden geçirerek tamamlayın.

Eğer size biraz karmaşık geldiyse eğer Youtube'da bununla ilgili çok güzel bir video var. İngilizce bilmenize gerek yok, izleyin yeter...


1 Piko yapılır.
(3 zincir çek, üçüncü zincirden bat, yarım sık iğneyle birleştir)

3 zincir çekilir.

Bir sonraki ilmeğe yarım sık iğne yapılır.

Tüm bu işlemler 4 kere daha tekrarlanır.

En sonunda yarım sık iğne ile birleştirilir ve bitilir.

Tam bir hastalık! "Yaptıkça yapası geliyor insanın" türünden...

İşte yıldızlarınız hazır!

Güle güle kullanın!

Bu arada belirteyim, az önce yukarıda stitch'lerin tarifini yaparken kullandığım görseller çok sevdiğim bir kitabımdan alıntıdır.




NOT 1: Sanırsam burnumun içerisine gizlenmiş halde duran on tane daha burun var! Yoksa bu kadar sıvının bir burun tarafından bu kadar kısa sürede üretiliyor olması gerçekten anlaşılır değil...!

NOT 2: Burada sizinle paylaştığım herşeyi, eğer isterseniz, kendi sayfalarınızda kullanabilirsiniz. Benim için hiçbir sakıncası yoktur. Eksiklerim ya da yanlışlarım olabilir. İsteğim böyle birşeyi farkederseniz eğer bana bildirmeniz. Böylece hep birlikte güzel bir kaynak meydana getirmiş olursunuz. Alıntı yaparsanız eğer elbetteki benim her seferinde yapmaya çalıştığım gibi kaynağını göstermeniz beni çok daha mutlu edecektir.
Düşüncelerinizi merakla bekliyorum...

Tamam! Gittim!